GIỚI THIỆU VỀ ĐẤT NƯỚC NHẬT BẢN
Điều gì xuất hiện đầu tiên trong tâm trí bạn khi nghĩ về nước Nhật ?. Về Samurai hay núi Phú Sĩ ? Bạn sẽ sớm nhận ra rằng Nhật Bản chính là sự pha trộn phức tạp giữa những yếu tố cũ và mới. Đây là một quốc gia công nghiệp hiện đại, nhộn nhịp nhưng lại giàu tính lịch sử. Trong hàng trăm năm, Nhật Bản đã bị quản lý bởi các tổ chức xã hội và kỷ luật một cách nghiêm ngặt nhưng họ đã thành công trong việc sử dụng công nghệ cũng như hệ thống chính trị của các nước phương Tây ở thế kỉ 21 như thể chúng là của riêng họ. Có thể bạn sẽ thấy ngạc nhiên khi chứng kiến nhiều gia đình thực sự yêu thích lối sống tây hoá trong lúc họ vẫn còn đang sống trong những ngôi nhà với những tấm thảm tatami và thỉnh thoảng vẫn mặc những bộ kimono truyền thống.
Phần lớn dân số Nhật Bản sống trên các đồng bằng, chúng nằm rải rác giữa các dãy núi trên cả nước. Các thành phố lớn như Tokyo và Osaka nổi lên như là nơi phát triển của những khu công nghiệp. Quy hoạch thành phố vẫn còn là một khái niệm ngoại lai đối với đất nước này, và vì thế, các thành phố ở Nhật thường là hỗn hợp của khu công nghiệp nhẹ, những ngôi nhà nhỏ cùng với một mảnh sân vườn con con tụ tập lại với nhau.
ĐI ĐẾN NHẬT BẢN
Khi đặt chân tới sân bay quốc tế tại Nhật Bản, bạn sẽ được đón bởi các nhân viên của YFU, họ đến để chắc chắn rằng bạn và cả hành lý của bạn đã đến nơi một cách an toàn. Một số bạn sẽ gặp gia đình host của mình ngay tại sân bay, số còn lại sẽ di chuyển đến nhà host dưới sự giúp đỡ của nhân viên YFU Nhật Bản. Một số học sinh ở lại qua đêm tại Narita, nhưng hầu hết học sinh đều đi đến gia đình host của mình bằng tàu điện hoặc máy bay.
Về phần chi tiết, hãy làm theo hướng dẫn của nhân viên YFU tại sân bay. Hãy yên tâm rằng tất cả những việc di chuyển trong nước của bạn đã được YFU Nhật Bản sắp xếp một cách chắn chắn. Nhân viên của YFU sẽ đưa bạn đến sân bay/ ga đường sắt và gia đình host của bạn hoặc người phụ trách khu vực của YFU sẽ đón bạn tại sân bay/ ga đường sắt.
CÁC HOẠT ĐỘNG
Có lẽ, bạn đã có buổi định hướng trước khi khởi hành, YFU Nhật Bản không cung cấp các buổi định hướng khác nữa dành cho bạn. Tuy nhiên, chúng tôi có kế hoạch các hoạt động hè hoặc chương trình học trung học phổ thông tại địa phương trong thời gian lưu trú của bạn và thông tin về những sự kiện này sẽ được cung cấp sau.
HÀNH LÝ
Chúng tôi khuyên bạn nên đem hành lý của mình tối thiểu nhất có thể, vì có thể bạn sẽ trở về với số lượng hành lý nhiều hơn và bạn sẽ được yêu cầu phải trả thêm bất kỳ phụ phí hành lý quá cân nào. Luôn luôn cẩn thận giữ gìn hành lý cũng như hộ chiếu bên cạnh, bởi vì các nơi công cộng thường sẽ rất đông đúc trong các đợt lễ hội mùa hè, mùa thu và mùa xuân.
Nếu bạn bay đến hoặc đi từ sân bay trong nước, hành lý của bạn sẽ bị hạn chế bởi hành lý chuyến bay nội địa:
- Hành lý kí gửi không nên vượt quá 2 kiện, mỗi kiện dưới 23kg
- Hành lý xách tay không nên vượt quá 10kg (kích thước 55cm x 40cm x 25cm)
Xác nhận lại với hãng hàng không của bạn. Nếu hành lý của bạn quá mức cho phép, bạn sẽ phải trả tiền hành lý quá cân. Trong trường hợp ấy, bạn phải tự mình thanh toán chi phí này.
GẶP GỠ GIA ĐÌNH HOST – GIA ĐÌNH BẢO TRỢ
Vào lần đầu tiên gặp gia đình host của bạn, việc xưng hô với mọi người là rất quan trọng. Bố ở gia đình host sẽ cảm thấy vui vẻ nếu được gọi là “OTOSAN” và mẹ sẽ là “OKASAN”. Hãy chắc chắn rằng bạn biết tên gọi của anh, chị trong gia đình host. Gia đình host cũng sẽ rất vui nếu bạn đã chuẩn bị cho bản thân một số lời chào đơn giản bằng tiếng Nhật, ví dụ như “KON-NICHIWA” (bạn khoẻ không?), “DOUZO YOROSHIKU” (rất vui được làm quen với bạn), “OSEWANI NARIMASU” (cảm ơn vì đã chấp nhận tôi), vv…
NGÔN NGỮ
Những trải nghiệm tại Nhật Bản sẽ trở nên giàu có hơn nếu bạn cố gắng nỗ lực để trở thành bậc thầy tiếng Nhật, ngay cả khi có quá nhiều giới hạn trong các cụm từ cơ bản. Việc giao tiếp chính là cơ sở cho bất kì mối quan hệ thành công nào. Do đó, việc học thêm ngôn ngữ sẽ giúp đỡ bạn rất nhiều trong việc hoà nhập với gia đình và cả bạn bè của bạn nữa. Ngoài ra, đừng ngạc nhiên nếu gia đình chủ nhà, bạn cùng lớp cũng như giáo viên của bạn không nói tiếng Anh.
TIỀN
Xin lưu ý rằng, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc rút tiền từ các máy ATM tại Nhật Bản, ngay cả với các hệ thống phố biến như CIRRUS hoặc PLUS. Có rất ít máy rút tiền mặt cũng như là các ngân hàng để bạn có thể sử dụng thẻ tín dụng của mình để thanh toán. Bạn cũng không nên mong đợi việc mình có thể rút tiền mặt bằng bất kì thẻ nào tại Nhật Bản và hãy nhớ chuẩn bị cẩn thận sẵn tiền mặt bên người khi bạn đến Nhật Bản.
CHÍNH SÁCH BẢO HIỂM CỦA NHẬT BẢN
Khi bạn cần gặp bác sĩ tại Nhật Bản, vui lòng chắc chắn việc bạn sẵn sàng chi trả bằng tiền mặt. Bởi vì, bệnh viện/phòng khám/bác sĩ ở Nhật có nguyên tắc bệnh nhân phải thanh toán bằng tiền mặt trước, chỉ ngoại trừ các bệnh nhân thuộc diện bảo hiểm y tế của Nhật Bản. Sau đó, bệnh nhân sẽ đến và yêu cầu thanh toán hoàn trả từ công ty bảo hiểm. Đừng quên mang theo đơn yêu cầu hoàn trả bảo hiểm (nếu như bên phía bảo hiểm yêu cầu) khi đến Nhật Bản để các bác sĩ tại Nhật có thể điền thông tin vào đó cho bạn.
GIA ĐÌNH NHẬT BẢN
Tất nhiên, chúng tôi không thể mô tả một cách chi tiết mỗi gia đình host của học sinh mà chỉ có thể nêu một cách khái quát chung nhất mà thôi. Mặc dù các giá trị, truyền thống và thực tiễn đang thay đổi mỗi ngày, một số giá trị tại đây (gia đình host của Nhật Bản) sẽ khác với ở nhà bạn. Hãy cố gắng hết sức để chấp nhận và học hỏi từ những thách thức của trải nghiệm liên văn hoá của bản thân. Nếu bạn đến với một “đầu óc & tư duy” cởi mở và một nụ cười thân thiện, chắc chắn bạn sẽ có một sự hoà nhập đầy suôn sẻ trong gia đình mới của mình.
Gia đình Nhật thường sống gần gũi, nhưng trong nhiều trường hợp, các hoạt động gia đình tham gia cùng nhau thường rất ít. “OTOSAN” (cha) đi làm trong nhiều giờ đồng hồ cách xa nhà, trong khi “OKASAN” (mẹ) sẽ là người dọn dẹp nhà cửa và chăm sóc gia đình. Bà ấy cũng có thể có công việc bên ngoài. Các anh/em trai và chị/em gái thì luôn bận rộn với bài vở để chuẩn bị cho các kì thi quan trọng, đôi khi là vào cả thời gian nghỉ lễ.
Có thể bạn sẽ thấy bất ngờ khi mà người Nhật không thể hiện tình cảm bên ngoài thông qua các hình thức như những cái ôm hay là nụ hôn mà thay vào đó là lời nói, những lần cúi chào và thái độ thể hiện. Việc bày tỏ sự biết ơn cực kì quan trọng, vì thế đừng quên nói “ARIGATO” hay “ARIGATO GOZAIMASU” (cảm ơn) bất cứ khi nào gia đình làm gì cho bạn.
Người Nhật được dạy từ bé việc tôn trọng người lớn và mọi người xung quanh. Trẻ em và trẻ vị thành niên được chịu trách nhiệm bởi ba mẹ của chúng. Việc nghe theo những chỉ dẫn và lời khuyên của ba mẹ ở gia đình host là cực kì quan trọng; bởi vì, cộng đồng sẽ đặt trách nhiệm của họ lên những thái độ và hành vi của bạn trong cư xử. Việc bằng lòng để lắng nghe và học hỏi cũng rất cần thiết.
Những người trẻ tuổi tại Nhật Bản sẽ không được xem là trưởng thành cho đến khi 20 tuổi. Vì thế, việc hút thuốc và uống rượu bia sẽ bị cấm bởi luật pháp và xã hội dành cho những người ở độ tuổi dưới 20. Nếu bạn hút thuốc hay uống rượu, gia đình Nhật Bản của bạn cũng như trường học sẽ không thể chấp nhận bạn. Có thể, bạn sẽ cảm thấy gia đình host của mình đang bảo vệ mình một cách quá đáng ở thời điểm đó. Tuy nhiên, nếu bạn suy nghĩ kĩ hơn về ý kiến của họ, bạn sẽ hiểu rằng thay vì cố gắng thay đổi hoặc quản lý chặt bạn, họ chỉ muốn mang đến cho bạn cơ hội để trải nghiệm một cuộc sống có cùng lề lối, nề nếp giống như con cái của họ mà thôi.
Hãy ghi nhớ rằng gia đình host của bạn là những tình nguyện viên và không hề nhận được bất kì một khoản trợ cấp tài chính nào từ YFU. Họ mở rộng cánh cửa gia đình cho bạn với một sự nhiệt tình và tận tâm với hi vọng rằng (và ngược lại), bạn sẽ cố gắng hết sức để hoà nhập và thấu hiểu cách sống thường ngày của người Nhật.
ĐẠI ĐIỆN KHU VỰC
Sau khi đến, bạn sẽ nhận được một thẻ liên lạc có tên và số liên lạc của Đại diện YFU Japan khu vực của bạn đang ở.
Hãy nhớ rằng, bạn nên cố gắng để giải quyết bất kì vấn đề nào xuất hiện trong quá trình nói chuyện với gia đình host trước. Nếu việc nói chuyện với họ trở nên khó khăn hoặc tình trạng không được cải thiện, hãy liên hệ với đại diện khu vực của bạn. Anh/cô ấy chắc chắn sẽ cố gắng giúp bạn giải quyết bất kì vấn đề nào mà bạn gặp phải. Mặc dù, người đại diện khu vực của bạn có thể sẽ không giao tiếp thông thạo tiếng Anh, đừng lo lắng, những đại diện khu vực có đầy những kinh nghiệm và biết cách để giao tiếp/ hỗ trợ học sinh.
THỰC PHẨM, THỨC ĂN
Hình thức ăn uống điển hình của người Nhật bao gồm một chén cơm, một bát súp, một phần nhỏ cá hoặc thịt và nhiều đĩa rau, tất cả được ăn bằng đũa. Mì cũng là một món ăn phổ biến và việc húp xì xụp những món mì không được xem là một cách hành xử bất lịch sự. Những món ăn nước ngoài cũng rất phổ biến và bạn chắc chắn sẽ yêu thích các món mì spaghetti, bánh pizza hoặc cà ri của Okasan (mẹ).
Okasan người Nhật của bạn luôn tự hào về những món ăn mà cô ấy chuẩn bị cho gia đình. Để tránh làm bà ấy cảm thấy phiền lòng, hãy luôn nhớ mọi thứ và luôn bày tỏ lòng biết ơn đối với công việc của bà bằng cách nói “OISHII” (ngon).
Nếu bạn còn cảm thấy ngờ ngợ, chưa rõ về bất kì phép lịch sự nào trong bất kì tình huống nào, hãy quan sát hoặc hỏi những người phù hợp.
CHÚ Ý ĐẶC BIỆT VỀ CÁC LOẠI THUỐC
- Luật của Nhật Bản nghiêm cấm việc đưa thuốc trái hợp pháp vào nước này.
- Nếu bạn cần uống thuốc liên tục, thay vì mang chúng đến Nhật, hãy đến và gặp bác sĩ để được cung cấp các loại thuốc có tác dụng tương tự.
- Bình hít Vicks, thuốc Sudafed và các loại thuốc không cần kê đơn khác có chứa một lượng amphetamines hoặc amphetamines như thuốc phiện.
KHÍ HẬU VÀ QUẦN ÁO
Nhật Bản là một đất nước kéo dài từ Bắc đến Nam và nhiều vùng có núi, vì vậy khí hậu và thời tiết có sự khác nhau giữa các khu vực. Trong khi mùa hè ở Hokkaido chỉ nóng nhẹ, thì phần còn lại của Nhật Bản ngập trong cái nóng kinh khủng và khí hậu oi bức, với 4 đến 6 tuần mùa mưa nóng nực, ẩm ướt vào tháng 6.
Đồ cotton nhẹ, nhất là loại mỏng đơn giản (không nên mặc quần Jean), luôn cần thiết vào thời gian hè. Hãy nhớ mang theo đầy đủ quần áo lót để thay đổi hằng ngày. Chúng tôi khuyên các bạn nam nên mang theo áo khoác hoặc áo polo và ghi lê còn các bạn nữ thì hãy mang theo bên mình một bộ váy đẹp trong trường hợp cần thiết cho các buổi lễ. Khi đến trường học, bạn không nên mặc áo ngắn hay mang giày đi biển vì đó được xem là một hành vi xấu. Nhà trường không cho phép bạn xỏ khuyên tai, trang điểm hoặc để râu/ria.
CHI PHÍ ĂN Ở
Có thể bạn đã biết, Nhật Bản là một nơi đắt đỏ để sinh sống. Mặc dù phòng ngủ và nơi sinh hoạt của bạn đã được chi trả bởi sự thiện chí của gia đình host, bạn vẫn phải chịu trách nhiệm chi trả cho những thứ khác chẳng hạn như vé tàu, thức ăn nhẹ, sách vở,…Bạn sẽ phải cần khoảng 25.000 đến 30.000 yên (khoảng 5 - 6 triệu VNĐ) trong 6-8 tuần tham gia chương trình ngắn hạn hoặc nhiều hơn khi tham gia học 1 hay 2 học kỳ bậc trung học phổ thông.
Không bao giờ vay tiền từ gia đình host và bạn bè của mình. Vấn đề về tiền bạc có thể phá huỷ một mối quan hệ. Quản lý tiền bạc một cách cẩn thận và sử dụng khoản trợ cấp của bạn một cách khôn ngoan nhé.
Dưới đây là giá một số mặt hàng tại Nhật:
- Một tách cà phê ¥180 – 500 (100.000 VNĐ)
- Một chai nước uống ¥ 150 – 250 (50.000 VNĐ)
- Một chai coca từ máy bán hàng tự động ¥ 160 (32.000 VNĐ)
- Một que kem ¥ 100 – 300 (60.000 VNĐ)
- Một cái bánh hamburger ¥ 100 – 400 (80.000 VNĐ)
- Một vé xem phim ¥ 1.800 (360.000 VNĐ)
- Tàu điện ngầm (tối thiểu) ¥ 170 (phụ thuộc vào khoảng cách)
- Vé xe buýt (tối thiểu) ¥ 210 (42.000 VNĐ)
- Thư tín (phong bì) ¥110 (cho châu Âu và Mỹ)
- Thư tín (postcard) ¥70 (14.000 VNĐ)
- Bưu giản ¥90 (18.000 VNĐ)
CHUẨN BỊ CHO BẢN THÂN
Chuẩn bị hành trang cho bản thân bằng cách tìm hiểu càng nhiều càng tốt về đất nước Nhật Bản thông qua tạp chí, phim ảnh, sách và nói chuyện với những người bản địa.
Trách nhiệm làm cho mùa hè của bạn trở nên tuyệt vời dựa vào hầu hết là chính bản thân bạn. Bạn được trông đợi sẽ trở thành một phần trong gia đình host, chứ không chỉ đơn thuần là một người khách. Bạn nên thực sự tôn trọng và quan tâm đến con người cũng như phong tục, ngay cả khi nó lạ lẫm đối với bạn. Bạn nên chuẩn bị sẵn tinh thần cho những ý tưởng cũng như những thử thách mới. Ban dầu, sự khác biệt về văn hoá có thể khiến bạn cảm thấy quá sức, nhưng trong suốt quá trình ở tại đây, bạn sẽ có thể tìm ra những điểm tương đồng. Việc có những mối quan hệ gần gũi, lâu dài với một nhóm gia đình, bạn bè mới, chắc chắn bạn sẽ rời Nhật với một nụ cười thật tươi trên môi. Bạn sẽ nhận ra rằng, nụ cười ấy vẫn sẽ còn mãi miễn là bạn vẫn còn giữ mối liên hệ với gia đình Nhật.
Cuối cùng, hãy chắc chắn việc bạn sẽ viết một bức thư cảm ơn gửi đến gia đình host ngay khi bạn trở về quê nhà. Việc này cực kì quan trọng đối với người Nhật, bạn có thể sẽ làm họ cảm thấy tổn thương nếu không được nghe tin gì từ bạn.
CÁC THỦ TỤC NHẬP CẢNH MỚI
Dựa theo các thủ tục nhập cảnh mới, khi người nước ngoài vừa hạ cánh, dấu vân tay và ảnh chụp khuôn mặt sẽ được lưu lại bởi các nhân viên kiểm soát xuất nhập cảnh.
NHẮC NHỞ PHỤ HUYNH
Sau nhiều năm kinh nghiệm, chúng tôi hiểu rằng những kinh nghiệm sống phong phú mà học sinh có được trong khoảng thời gian tham gia chương trình là kết quả của việc chấp nhận sự khác biệt và tự mình điều chỉnh cũng như giải quyết nó. Liên hệ với ba mẹ bản xứ trong thời gian tham gia chương trình có thể làm gián đoạn sự điều chỉnh của con trai/gái của bạn khi chúng đang cố gắng hoà nhập vào một nền văn hoá mới; thậm chí, đôi khi có thể phá huỷ mối quan hệ của chúng với gia đình host.
Nếu bạn cần gọi điện cho con trai/gái của bạn tại gia đình host, chúng tôi muốn khuyến khích bạn đưa ra một vài lời đánh giá cao gia đình host, nếu có thể. Ngoài ra, khi bạn viết thư cho những đứa con bé bỏng của mình, bạn nên thêm vào đó những dòng ghi chú dành cho gia đình host, hoặc lịch thiệp gửi kèm một tấm bưu thiếp để chúng có thể chia sẻ cùng với gia đình host. Họ sẽ thật sự đánh giá cao những cử chỉ ấm áp này.
Cũng trong chủ đề này, chúng tôi cũng không khuyến khích việc bạn liên lạc quá thường xuyên với con của mình, vì điều này có thể khiến con trai/gái của bạn có thể càng gặp khó khăn hơn trong quá trình điều chỉnh để thích nghi với gia đình, văn hoá cũng như cách sống mới.
Chúng tôi cũng muốn bạn hiểu rằng, việc thanh thiếu niên đi làm thêm tại Nhật Bản để trang trải cuộc sống cũng là một điều không phổ biến. Vì vậy, việc chắc chắn rằng con mình có đủ tiền để trang trải các phí cá nhân hằng ngày là thực sự cần thiết đối với các bậc cha mẹ. Chúng tôi đề nghị một khoản trợ cấp tối thiểu cho mỗi tháng từ 10.000 đến 15.000 yên (2.000.000 – 3.000.000 VNĐ) vì bạn biết đấy, Nhật Bản là một nước có phí sinh hoạt rất đắt. Con cái bạn cũng cần thêm tiền nếu chúng đi gặp bác sĩ tại Nhật.
Tất cả các sinh viên đến Nhật đều phải có bảo hiểm. Con cái của bạn sẽ đến Nhật với giấy chứng nhận bảo hiểm hoặc bảo hiểm do YFU cung cấp tại nước sở tại. Hãy hướng dẫn cho con bạn làm quen với loại bảo hiểm cũng như các thủ tục yêu cầu hoàn phí nhé.
Đọc thêm:
============================================================
“Sứ mệnh của YFU là nâng cao sự hiểu biết giữa các nền văn hóa, sự tôn trọng lẫn nhau và trách nhiệm đối với xã hội thông qua những trao đổi mang tính giáo dục dành cho thanh thiếu niên, gia đình và cộng đồng”
Youth For Understanding Vietnam (YFU Vietnam)
Hotline: 090 307 9523
yfu.org – yfuvietnam.org – traodoivanhoa.yfuvietnam.org
