Trạng thái tự dằn vặt, trách bản thân có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yếu tố tâm lý, xã hội và cách con người nhìn nhận chính mình. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng tự trách móc bản thân:
Tính cầu toàn của bản thân
Những người cầu toàn thường đặt ra tiêu chuẩn rất cao cho bản thân. Vì vậy họ sẽ cảm thấy thất vọng khi không đạt được kỳ vọng đó. Khi mắc sai lầm dù nhỏ, họ có xu hướng tự chỉ trích gay gắt, cho rằng mình chưa đủ tốt và cảm thấy tội lỗi vì không hoàn hảo.
Kỳ vọng từ người khác và áp lực xã hội
Dằn vặt bản thân cũng có thể đến từ áp lực xã hội và kỳ vọng của người khác. Trong một xã hội coi trọng thành công, nhiều người bị áp lực phải đạt được thành tích học tập tốt, sự nghiệp phát triển hay hình ảnh cá nhân đáng mơ ước. Khi không đáp ứng được kỳ vọng của gia đình, bạn bè hoặc xã hội, họ dễ rơi vào trạng thái tự trách móc, lo sợ bị đánh giá.
Sai lầm từng gặp trong quá khứ
Những trải nghiệm tiêu cực, những quyết định sai lầm trong quá khứ có thể để lại cảm giác hối hận kéo dài. Một số người không thể buông bỏ quá khứ và tiếp tục dằn vặt mình. Họ luôn nghĩ rằng lẽ ra họ có thể làm khác đi để tránh hậu quả không mong muốn.
Sự tự ti
Những người tự ti thường có xu hướng tự nhận trách nhiệm quá mức về những sai lầm hoặc tình huống tiêu cực trong cuộc sống. Họ dễ nghĩ rằng mọi chuyện xảy ra đều là lỗi của mình, dù trên thực tế có thể có nhiều yếu tố khác tác động. Điều này khiến họ liên tục tự trách, dằn vặt bản thân vì cảm giác mình đã làm sai điều gì đó.
Trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ
Những người lớn lên trong môi trường bị chỉ trích nhiều, thiếu sự công nhận từ cha mẹ hoặc bị so sánh liên tục dễ hình thành tâm lý dằn vặt khi trưởng thành. Họ có thể cảm thấy bản thân luôn sai, không đủ giỏi và luôn cần làm hài lòng người khác.
Hội chứng mạo danh
Những người mắc hội chứng mạo danh thường có cảm giác mình không đủ giỏi. Họ nghĩ rằng thành công của họ chỉ là do may mắn và sợ bị người khác phát hiện ra điểm yếu của mình. Điều này khiến họ luôn lo lắng, nghi ngờ bản thân và tự trách móc vì nghĩ rằng mình không xứng đáng với những gì đạt được.
Rối loạn lo âu và trầm cảm
Những người mắc chứng rối loạn lo âu hoặc trầm cảm thường có xu hướng nghĩ tiêu cực về bản thân, phóng đại những sai lầm nhỏ và dằn vặt bản thân trong thời gian dài. Họ khó buông bỏ những suy nghĩ tiêu cực, cảm thấy bế tắc và tự trách mình vì không thể kiểm soát mọi thứ theo ý muốn.
- Thay đổi con bạn với chương trình trao đổi ngắn hạn
- Tại sao nhiều người sợ thoát khỏi vùng an toàn
- Làm thế nào để thay đổi bản thân hiệu quả
============================================================
Hotline: 090 307 9523
yfu.org – yfuvietnam.org – traodoivanhoa.yfuvietnam.org
