Năm 15 tuổi, con gái tôi tạm biệt ba mẹ để đến nước Đức, nơi góp vào ký ức tuổi thanh thiếu niên tươi đẹp của con, để đi du học trao đổi một năm theo chương trình YFU. Tại sân bay, các tình nguyện viên YFU đã chờ đón Hạnh và nhiều bạn du học sinh trao đổi đến từ các nước. Sau ba ngày tham gia chương trình định hướng của YFU, con gái tôi lên tàu đi tới gia đình bảo trợ. Đó là một hành trình cực kỳ lý thú, đầy bất ngờ và vui tươi.

MỘT GIA ĐÌNH MỚI

Gia đình Tapken đón cô gái du học sinh người Việt tại sân ga. Trên tay họ giơ cao một tấm biển in hình hai lá Quốc kỳ Việt Nam và Quốc kỳ Đức kèm dòng chữ bằng tiếng Đức “Chào mừng Hạnh”. Từ hôm ấy, Hạnh có thêm một gia đình thân yêu gồm bố mẹ và bốn anh chị bảo trợ người Đức. Để chào đón cô con gái đến từ Việt Nam, cả gia đình đã chuẩn bị hai tháng trời sửa soạn cho cô một căn phòng riêng xinh xắn với một chiếc bàn học bên cửa sổ, một lọ hoa xinh xinh, một chiếc giường đệm êm phủ ga trắng tinh, một chiếc tủ quần áo, một chiếc tủ nhỏ để đồ lặt vặt và một chiếc đàn piano điện tử. Mẹ V. còn kiếm thêm một chiếc xe đạp nhỏ vừa với chiều cao của cô gái để cô có thể đạp xe dạo trong rừng mỗi khi rảnh rỗi.

Ông bà Tapken là kiểu cha mẹ luôn đồng hành và thấu hiểu các con mình: Làm bạn với các con khi họ còn bé và trở thành đối tác của con khi họ lớn lên. Hạnh trải nghiệm cách cha mẹ người Đức dành thời gian cho các con dù họ 25 hay 15 tuổi. Hạnh kể “Mẹ V. biết thể loại truyện, các tác phẩm mà các con mình đọc. Mẹ có thể thảo luận cùng con mình về một nhân vật mà người con yêu thích. Còn bố N. thường đi gõ cửa từng phòng vào các buổi sáng để nhắc chúng con thức dậy cho kịp giờ đi học. Vì con nhỏ nhắn, mọi thành viên trong nhà bao giờ cũng hạ thấp người xuống mỗi khi nói chuyện với con thay vì con phải ngước cao đầu lên”.

Cứ thứ Bảy hàng tuần, Hạnh theo hai anh trai đến bể bơi. Trong lúc cô ấy bơi, các anh trai làm huấn luyện viên tình nguyện cho trẻ em và thanh thiếu niên địa phương. Một năm học sống cùng gia đình bảo trợ đem lại cho con gái tôi sự hiểu biết về cách cha mẹ Đức xây đắp tình yêu cho gia đình. “Các anh, chị kể cho con nghe rằng mỗi khi đi đâu qua một dòng sông, cả nhà sẽ dừng lại để chụp ảnh cùng nhau. Các anh, chị nói đó là truyền thống của gia đình. Thỉnh thoảng có những khoảnh khắc bố mẹ nhìn nhau mỉm cười, rồi hai người hôn nhau” - Con bé kể lại với giọng nói ríu rít như chim và ánh mắt vui tươi làm sao. Tôi có thể cảm nhận được tình yêu đẹp đẽ ấy qua nụ cười, giọng nói và ánh mắt của con gái mình.

NHỮNG HIỂU BIẾT MỚI TỪ TRƯỜNG HỌC VÀ NHỮNG CHUYẾN ĐI

Cũng như mọi trẻ em Đức trong làng, Hạnh học ở một ngôi trường cách nhà khoảng 7 phút đi bằng xe buýt. Nhà trường đã chuẩn bị sẵn cho cô một tấm thẻ xe buýt miễn phí và nhờ một bạn học sinh, người được phân công giúp đỡ Hạnh ở trường để chuyển cho mẹ V. trước khi cô đặt chân đến Đức. Ngày đi học đầu tiên, mẹ V. đưa cô ấy đến trường, đi cùng cô vào lớp để chào thày cô giáo và các bạn. Sau đó, mẹ dẫn cô lên chào thày hiệu trưởng. Các bạn học trò người Đức đều cởi mở với cô bạn gái đến từ Việt Nam. Sau 3 tuần nhập học, cô tham gia vào chuyến đi tới Rome cùng học sinh toàn trường. Các bạn trẻ đã có cơ hội nhìn thấy Giáo hoàng Francis. Những ngày đến lớp sau đó, cô bị cuốn hút bởi những bài học của môn lịch sử, tôn giáo, và chính trị ở lớp 10. Cô ấy thích thú cách các bài học giúp các học sinh Đức hiểu về quá khứ đầy biến động của đất nước, nhận diện các sai lầm lịch sử, xây dựng các góc nhìn nhân sinh quan và thế giới quan để từ đó xây dựng tương lai dân chủ của nước Đức. Hạnh đặc biệt thích môn mỹ thuật. Ở đó, giáo viên chỉ cho học sinh cách hiểu một tác phẩm mỹ thuật vui hay buồn qua cách tác giả thể hiện màu sắc và chiều đi của ánh sáng. Cũng trong năm học này, Hạnh tham gia chương trình định hướng nghề nghiệp do trường học tổ chức và trải nghiệm đợt thực tập 2 tuần tại một trường mầm non. “Sau hai tháng học tập ở Đức, con nhận thấy cách học ở nơi đây thật phù hợp với mình. Kể từ đó, con học tiếng Đức chăm hơn” - Hạnh tâm sự.

Hạnh đã có một năm du học trao đổi văn hóa bận rộn với những chuyến đi cùng gia đình Tapken. Mẹ V. nói mẹ muốn cô bé được đi thật nhiều nơi để chỉ cho cô xem các công trình kiến trúc tuyệt đẹp ở các bang. Cô đã đi thăm nhiều nhà thờ, lâu đài, nhà hát kịch, và bảo tàng. Cả gia đình còn đưa cô đến thăm dãy núi Apls nổi tiếng nơi được xem là nóc nhà của châu Âu. Các chuyến đi dày đặc trong suốt cả năm học được lên lịch sẵn sàng trước mỗi kỳ nghỉ của trường học. Từng chuyến đi đều được mẹ V. ghi chú cẩn thận ngày đi, tên quốc gia, tên thành phố, tên từng địa điểm mà cả gia đình đặt chân tới và cả tên của những món ăn mà họ thưởng thức. Những chuyến đi như thế đã mở ra một thế giới mới mẻ với cô gái trẻ người Việt.

Một cuốn sách ảnh 80 trang với hơn 900 bức ảnh ghi lại cuộc sống của Hạnh trong suốt năm du học trao đổi được mẹ V. trân trọng lưu và in thành sách để tặng cô con gái Việt Nam trước khi cô lên đường trở về nhà. Đó là những bức ảnh chụp cảnh gia đình quây quần bên nhau trong những bữa cơm, lúc cả nhà cùng chơi các trò chơi trên sân cỏ, cùng nhau làm bánh, mở quà sinh nhật và quà Giáng sinh, hay lúc cùng nhau đi dạo. Những bức ảnh khác lại cho thấy những chuyến đi vòng quanh nước Đức, đến Hà Lan, Bỉ và biên giới giáp với Áo. Biết bao công trình kiến trúc tráng lệ, tuyệt đẹp trên khắp đất nước hiện ra trong từng tấm hình. Lật từng trang sách ảnh, chúng tôi cảm nhận rõ tình yêu của gia đình Tapken dành cho con gái mình.

TRẢI NGHIỆM TỪ CHƯƠNG TRÌNH TRAO ĐỔI

“Sau một năm du học trao đổi văn hóa, con học được điều gì mà con cho là quan trọng?” - Tôi đã hỏi Hạnh câu hỏi này sau một tuần con trở về nhà.

Cô ấy trầm ngâm một lúc rồi từ tốn trả lời “Có quá nhiều điều con học được từ chuyến đi du học trao đổi. Nhưng điều con muốn kể với mẹ lúc này là con đã hiểu về chính mình hơn. Con nhận ra đâu là vòng tròn an toàn mà con muốn ở yên trong đó và đâu là phạm vi mở rộng nơi mà con sẽ trở nên im ắng. Trong sự im lặng, con quan sát được nhiều hơn, học hỏi được nhiều hơn, và hiểu mọi người tốt hơn. Mặc dù rơi vào im ắng do hạn chế ngôn ngữ, nhưng lòng con vẫn cảm thấy bình an. Dĩ nhiên, con chú ý tập bước ra khỏi vòng an toàn ấy để dần dần hòa nhập.” 

“Chị và gia đình đã có được những trải nghiệm quý giá nào khi đón nhận các du học sinh trao đổi của YFU trong suốt một năm học?” - Tôi nhắn tin hỏi bà Tapken. Dưới đây là lời bà ấy nhắn lại:
“Chúng tôi nhận lại nhiều điều từ các du học sinh. Chúng tôi trân trọng và thích thú lắng nghe những câu chuyện và xem các bức ảnh về gia đình, trường học, món ăn, nhà ở và đất nước của các em. Thật thú vị khi có thể tìm hiểu về các nền văn hóa khác ngay tại nhà của mình. Thật vui khi đồng hành và chứng kiến các em trở thành thành viên gia đình, kết bạn, cải thiện tiếng Đức, phát triển và trưởng thành trong suốt năm học. Có một điều quan trọng rằng các gia đình bản xứ ở Đức nhận du học sinh trao đổi trên cơ sở tự nguyện mà không nhận trả công. Các cha mẹ bảo trợ làm điều đó bởi họ tin vào sức mạnh, tầm quan trọng, sự trải nghiệm và niềm vui của chương trình trao đổi đối với tất cả mọi người. Không chỉ du học sinh học cách cởi mở và bao dung hơn, mà cả gia đình bản xứ và trẻ em ở trường cũng vậy. Tham gia trao đổi là đồng nghĩa với việc phải cởi mở, sẵn sàng đón nhận cái mới, cố gắng thích nghi càng nhiều càng tốt và tận dụng tối đa cơ hội. Đó là một sự trải nghiệm. Bản thân du học sinh đóng một vai trò chính định hình một năm học. Đó là năm học của các em.”
Tôi thực sự thích các câu trả lời của họ.

YFU đem lại cho con gái và gia đình chúng tôi cơ hội mở mang học hỏi về thế giới, văn hóa và con người nước Đức. Nếu ai hỏi tôi về điều quan trọng gì mà chúng tôi học được từ chuyến đi của Hạnh, tôi xin trả lời chúng tôi học hỏi từ gia đình Tapken về cách thấu hiểu và đồng hành cùng các con mình như những người bạn và đối tác thân thiết. Xin gửi lòng biết ơn của chúng tôi đến gia đình ông bà Tapken, các cán bộ của YFU Việt Nam và YFU Đức về sự quan tâm quý báu của họ dành cho con gái và gia đình chúng tôi. Tôi mong rằng những câu chuyện của chúng tôi có thể giúp các cha mẹ Việt Nam hiểu rõ hơn về ý nghĩa của chương trình trao đổi mà YFU dành cho các bạn trẻ và cha mẹ. 

--------
Nhờ sự giúp đỡ đầy lòng trắc ẩn và sự am hiểu rộng rãi của mẹ V., Hạnh có được cơ hội vào học ở một trường trung học nội trú tại Đức cho năm học kế tiếp. Khi tôi ngồi viết những dòng chữ này, cô con gái 16 tuổi ấy vừa đáp chuyến bay trở lại nước Đức sau kỳ nghỉ hè. Hạnh đang tiếp tục hành trình du học với bao điều lý thú chờ cô ấy ở phía trước.

~ chia sẻ từ chị Nguyễn Thị Minh Phương, phụ huynh học sinh Phương Hạnh - du học sinh trao đổi văn hóa Đức năm học 2024-2025 ~